Διαδικασίες και υπευθυνότητα

Ένα από τα πράγματα που απέδειξε περίτρανα η πρόσφατη καταστροφή στον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό με τους 13 νεκρούς είναι την προχειρότητα με την οποία τείνουμε να αντιμετωπίζουμε τα πάντα, αρνούμενοι ότι οι διαδικασίες και οι κανόνες αφορούν τις δικές μας περιπτώσεις. Γιατί στην πρόσφατη καταστροφή φάνηκε ότι δεν ακολουθήκαν ούτε οι λογικές και επιβεβλημένες διαδικασίες ασφαλούς φύλαξης του επικίνδυνου φορτίου, ούτε οι κανόνες διαχείρισης του φορτίου μετά την αποθήκευση, αλλά όπως καταδεικνύεται, ούτε οι κανόνες ασφαλούς προσέγγισης του χώρου της καταστροφής μετά. Θα είδατε ότι τα συνεργεία που έσπευσαν στην περιοχή δεν ήταν εφοδιασμένα ούτε με ειδικές στολές, ούτε καν με γάντια. Παρά μόνο 6 μέρες μετά το προσωπικό που φρουρεί τους χώρους της βάσης εφοδιάστηκε προληπτικά (!) με γάντια και μάσκες.

Και απορεί κανείς, γιατί; Για για όλα, την ανευθυνότητα, την προχειρότητα. Γιατί; Για όλα αυτά υπάρχουν σίγουρα και πάγιες διαταγές στο στράτευμα, και κανόνες στο υπουργείο εργασίας, και κανόνες στην ΑΗΚ, και στην Πυροσβεστική, την Αστυνομία, την Πολιτική Άμυνα. Σίγουρα έχουν πραγματοποιηθεί και ασκήσεις με την "εμπλοκή όλων των συνεργαζομένων τμημάτων" και είχαν δει με ικανοποίηση την αντιμετώπιση του σεναρίου της άσκησης οι ηγεσίες των τμημάτων. Όμως, στην πράξη τελικά τί εφαρμόστηκε από αυτά;

Δεν συνηθίζουμε, κακώς, ποτέ να ασχολούμαστε με κανόνες και διαδικασίες, από τα πιο απλά στα πιο σύνθετα. Και επειδή τα απλά, συνήθως, δεν έχουν συνέπειες ίσως επαναπαυόμαστε και για τα σύνθετα. Μπορεί να μην "χάλασε ο κόσμος" που ακόμα οι σημαίες 3 μέρες μετά τη λήξη του πένθους είναι μεσίστιες. Μπορεί να μην είχε τραγικό αποτέλεσμα που στις κηδείες ο Αρχηγός του ΓΕΕΦ (πχ) κατέθεσε στεφάνι μετά τις οργανώσεις και τις δημοτικές ομάδες. Μπορεί να μην χάλασε ο κόσμος επειδή ακόμα το ΓΕΕΦ στη σελίδα του δεν έχει ανακοινώσει ότι συνέβηκε το αιματηρό περιστατικό και πως η ΕΦ θρηνεί το χαμό του διοικητή του ναυτικού της και τα άλλα στελέχη και οπλίτες (και απότιση φόρου τιμής σε αυτούς), ούτε ότι παραιτήθηκε ο αρχηγός ΓΕΕΦ.

Παρομοίως και πριν από την έκρηξη. Την Τετάρτη μετά τις πρώτες εκρήξεις στα εμπορευματοκιβώτια έγινε σύσκεψη στη βάση για το θέμα. Ήταν η συσκεπτόμενη ομάδα δίπλα σε μια στοίβα εκρηκτικών υλών σε εμπορευματοκιβώτια και συνειδητοποίησε ότι τα εκρηκτικά άρχισαν αν εκρήγνυνται. Αλήθεια, πόσα από τα πρακτικά συντάχθηκαν την ίδια μέρα; Αν την ώρα της κρίσης Δευτέρα γίνεται το "προειδοποιητικό" μπαμ (γιατί τα εμπορευματοκιβώτια φαίνεται ότι προειδοποιούσαν πριν την μεγάλη έκρηξη), Τρίτη αποφασίζεις να κάνεις σύσκεψη, Τετάρτη κάνεις επί τόπου σύσκεψη, Πέμπτη γράφεις πρακτικό (ορισμένα πρακτικά γράφτηκαν και "από Δευτέρας") με τις οδηγίες και Παρασκευή καταλήγεις να γράφεις εντολές για δράσεις, οι οποίες θα εφαρμοστούν από Δευτέρας γιατί μεσολαβεί Σαββατοκύριακο, τότε μάλλον είμαστε τυχεροί που για την ώρα μόνο αυτό το κακό μας βρήκε.

Δεν επιχειρώ με κανένα τρόπο να συγκρίνω την αλυσίδα των παραλείψεων που οδήγησε στην μεγάλη έκρηξη με τα πιο πάνω παραδείγματα, απλά διαπιστώνω ότι υπάρχει παρόμοια αντιμετώπιση των πραγμάτων σε όλα τα επίπεδα, και για αυτό ευθυνόμαστε όλοι. Όλα ξεκινούν από ένα "δε βαριέσαι, άστο για μετά", ή "ας αποφασίσει ο άλλος να μην μπλέξω εγώ" των ατόμων που είναι επιφορτισμένα με την ευθύνη. Έτσι κι αλλιώς γνωρίζει αυτός που μεταθέτει τις ευθύνες του ότι η κοινωνία ποτέ δε θα του ζητήσει τον λόγο που δεν ενήργησε.